Met dank aan Steven de Bruin die dit verhaal over touw geschreven heeft.
Volgens de NEN-Norm 3303 is touw:
“Drie of meer strengen elke vervaardigd van eenzelfde aantal garens, die om elkaar geslagen of paarsgewijs ineengevlochten zijn.”
Normbladen beperken zich tot dat touw dat gebruikt wordt om er kracht mee uit te oefenen en bespreken uitvoerig de eisen waaraan dit touw moet voldoen en de proeven die erop moeten worden genomen door de keurende instanties.
Van oudsher, eeuwenlang, is de productie van touw een handwerk geweest dat van vader op zoon overging. De kennis van vervaardiging en juist gebruik van touw bleef zodoende eigendom van een beperkte kring mensen.
Toen de sterkte-eisen die men aan touw voor hijsdoeleinden stelde steeds hoger werden, ging men op den duur - zeg maar gedurende de laatste 100 jaar - van lieverlee voor een groot gedeelte over op touw gemaakt van eerst ijzerdraad en later van staalkabel. Nog niet zolang geleden noemde men staalkabel daarom ook nog wel staaldraadtouw. Omdat touw veel rek bezit en staalkabel nauwelijks, kan touw echter dikwijls niet door staalkabel vervangen worden.
Door de intrede van touw vervaardigd van kunstvezels is er echter wel een en ander veranderd en het jaar 1965 betekende daarom voor de touwindustrie een belangrijk omslagpunt. In dit jaar kwamen de eerste synthetische garens op de markt, gemaakt van olieproducten. Nylon was het eerste touw dat van synthetische garens werd gemaakt.
Voor de liefhebber is onderaan deze pagina nog een video te bekijken over Herbert de Keizer, een van de laatste traditionele touwmakers van Nederland.
NATUURVEZELS
Natuurvezels zijn onder te verdelen in harde vezels en zachte vezels.
(Op www.touwenwinkel .nl staat de uitgebreide versie over touwsoorten)
KUNSTVEZELS
Kunstvezels kunnen worden onderverdeeld in Polyamide, Polyester, Polypropylene (PP), Polyethylene (PE), composieten. Wij beperken ons hier tot de composieten waar onze sleepkabels van gemaakt zijn.
Composieten: zinkt (Astra), drijft (PP/PE) redelijke rek, geen vochtopname, hoge breeksterkte, meestal bestand tegen zuren, minder bestand tegen logen. Composieten zijn er in verschillende uitvoeringen. Tipto garens worden vervaardigd uit Polyethylene en Polypropylene, Astra-Line daarentegen uit polyester en polypropylene. Dat betekent dat de eigenschappen van composieten geheel verschillend zijn.
UV STRALING
Alle touwsoorten zijn gevoelig voor ultra-violette straling. De invloed van deze straling uit zich bij touw in een vermindering van de breeksterkte. De vezels worden bros, breken gemakkelijk, verpulveren en vallen uit elkaar. Dit proces vindt bij alle vezels plaats. Bij kunstvezels worden tijdens het fabricageproces stoffen toegevoegd die de afbraak door UV tegen gaan. Ook bepaalde kleuren kunnen de afbraak van UW tegengaan zoals de kleur zwart. Astra-Line heeft een mantel van Polyester, een van de meest UV bestendige en slijtvaste touwen.
WETENSWAARDIGHEDEN
- Een knoop in een touw of garen vermindert de breeksterkte met ongeveer 50%.
- Een splits in een touw geeft een breeksterkte vermindering van ongeveer 10%.
- Splitsen moeten minimaal 3 keer worden doorgestoken.
- Hoe langer een touw ligt, des te hoger is de breeksterkte maar des te minder de slijtweerstand.
- Hoe korter een touw ligt des te lager is de breeksterkte maar des te hoger is de slijtweerstand.
- Bij hijstoepassingen mogen geen knopen gebruikt worden om een eindverbinding te verkrijgen.
- Een hoge rek geeft een hoog arbeidsopname vermogen.
- De veiligheidsfactor bij touw is 8. Dat betekent dat als er een last van 1000 kg gehesen moet worden, de minimale breeksterkte van het touw 8000 kg moet zijn.